Syn reżysera filmowego
Roberta Downeya Sr. Swój debiut aktorski zrobił on w wieku 5 lat w kontrowersyjnym filmie swojego ojca "
Pound". Wystąpił on także w "
Pałac Greasera" również w reżyserii ojca w roku 1972.
Porzucił szkołę w jedenastej klasie i przeprowadził się do Nowego Yorku. Tam pracował jako sprzedawca butów oraz kelner pomiędzy kolejnymi przesłuchaniami aktorskimi. Przebił się kiedy został członkiem Saturday Night Live, co doprowadziło do zagrania przez niego w imponującej liczbie filmów podczas późnych lat osiemdziesiątych.
Downey dostał nominację do Academy Award i British Academy Award za swoją rolę Charliego Chaplina w filmie
Richarda Attenborough "
Chaplin". Niestety jego problemy z używaniem narkotyków zaprowadziły go do więzienia, gdzie dostał numer 5478610. Został osadzony w Los Angeles County Men Central Jail. „Byłem uzależniony od narkotyków w jednej lub innej formie odkąd miałem osiem lat” - powiedział sędziemu zanim został skazany 8 grudnia 1997 roku. Downey był wypuszczony 31 marca 1998 roku po odsiadce 180 dni. Po odsiadce dołączył do obsady serialu "
Ally McBeal" w 2000 roku, ale został po krótkim czasie zwolniony po swoim kolejnym aresztowaniu za wędrowanie pod wpływem nielegalnych substancji po ulicach miasta w 2001 roku. Jego uzależnienie kosztowało go kilka angaży aktorskich, zaliczając rolę Hamleta w teatrze oraz w filmie
Woody'ego Allena, z powodu bardzo wysokich kosztów ubezpieczenia, jakie trzeba by było za niego wpłacić agencji. Jednak okazało się, że nie wszyscy się od niego odwrócili ponieważ już w 2003 roku
Mel Gibson dał mu główną rolę w jego filmie "
Śpiewający Detektyw".
Od tamtego momentu kariera Downeya zaczęła kwitnąć razem z wyrazami uznania i mnóstwem ról, które zaczęły być mu proponowane. W 2009 roku zaliczył on drugą nominację do Oscarów za swoją rolę białego aktora grającego czarnego żołnierza w filmie "
Jaja w tropikach", a w 2010 roku wygrał Golden Globe za rolę legendarnego detektywa Sherlocka Holmesa.
W sierpniu 2005 roku poślubił swoją drugą żonę, producentkę filmową -
Susan Levin. Poznał ją podczas kręcenia filmu "
Gothika" w 2002 roku. W wywiadach zawsze podkreśla to, że to właśnie ona pomogła mu zerwać z uzależnieniem od narkotyków.